Buitenpost Bergedorf: Hamburger Sternwarte

Normaal gesproken zie ik niet veel aanleiding om vanuit Altona af te reizen naar buitenposten als Bergedorf.

Maar tijdens de Lange Nacht der Museen maakte ik graag een uitzondering, want in Bergedorf bevindt zich ook de Hamburger Sternwarte, en voor sterrenwachten heb ik een zwak.

Het voelde weliswaar alsof we elk moment van de aarde af konden vallen – een half uur S-Bahn en nog ruim 20 minuten in een volgepropte Museumnachtbus – maar we waren nog steeds in Hamburg. Bergedorf blijkt bovendien vol te staan met fijne Altbaupanden uit de tweede helft van de 19e eeuw, dus ik vond het eigenlijk best een prima ritje.

Hamburger Sternwarte

De Hamburger Sternwarte ontstond in 1799 in de werkplaats van een Hamburgse brandweerman. Deze Georg Repsold knutselde in zijn vrije tijd graag observatie-instrumenten.  In 1802 kreeg hij van de senaat toestemming een privésterrenwacht te bouwen. De Hamburger Sternwarte kende twee andere locaties in Hamburg (Stintfang en Millerntor – waar tegenwoordig FC St. Pauli voetbalt) voordat ze in 1912 neerstreek in Bergedorf.

In de oorlogsjaren werden de instrumenten grotendeels opgeslagen in kelders en deed de Sternwarte dienst als militair navigatiecentrum waar vijandelijke vliegtuigen in de gaten gehouden konden worden. Ondanks deze nieuwe militaire functie liep de sterrenwacht in de oorlog slechts eenmaal minimale schade op, namelijk 1 verbrande stoel (ik ben dol op dit soort fijne details), toen in 1942 een Engelse bommenwerper boven Bergedorf in de problemen raakte en een honderdtal bommen dropte om gewicht te lozen.

De sterrenwacht staat dus nog overeind en een deel ervan is onlangs gerenoveerd. Nu herinner ik me nog levendig dat de Leidse Sterrewacht op instorten stond en vervolgens schitterend gerenoveerd werd, dus ik had best enige verwachtingen.

Enige teleurstelling besloop mij dus toen ik zag dat het grootste deel van het sterrenwachtcomplex zich in deze toestand bevindt:

…dwz, roestig en enigszins afgeragd…

Ook van de daadwerkelijk gerenoveerde onderdelen was ik niet heel erg onder de indruk, maar het blijft een sterrenwacht en er viel dus genoeg te beleven, o.a. in de bibliotheek, waar ik zonder nadenken zou intrekken als het kon.

Bibliotheek

Schau mal, dit wil je toch ook in je eigen huis?

Sinds 1933 zijn in de bibliotheek van de Sternwarte zo’n 700.000 titels verzameld, die weliswaar niet uitgeleend worden, maar wel live in de bibliotheek bestudeerd kunnen worden. De bibliotheek is vrij toegankelijk, dus je kunt hier ook gewoon een tafeltje aan het raam – met uitzicht op het sterrenwachtterrein – uitkiezen en een boek schrijven. Ik heb een wenteltrappenfobie, maar voor deze maak ik een uitzondering…

Je vind de bieb hier: Gojenbergsweg 112, 21029 Hamburg-Bergedorf.

 Zelf sterrenstaren?

Tijdens de Lange Nacht der Museen kun je met je ticket gratis met de speciale museumbus naar de Hamburger Sternwarte afreizen. Voor ons was het de eerste bestemming van de nacht, zo gepland omdat de Sternwarte zo’n pokke-eind van de bewoonde wereld af ligt. Als het donker is zie je natuurlijk meer sterren, maar schemerlicht heeft als voordeel dat je nog wat van de omgeving mee krijgt en je alle gebouwen goed kunt zien.

De Sternwarte opent haar deuren ook tijdens de Nacht des Wissens (waarschijnlijk in november dit jaar) en monumentenweekend (september). Zelf sterrenstaren kun je bovendien in de wintermaanden elke eerste woensdag van de maand om 19 u.

Rondleidingen over het terrein worden in het weekend gegeven via het bezoekerscentrum.

Op naar Hamburg!

Kun je niet wachten om zelf sterren te komen staren in Hamburg te gaan, dan zit er toch maar één ding op: een stedentrip Hamburg. Ja toch, niet dan.  Begin hier met je planning.

Bekijk ook deze artikelen voor meer ideeën:

• 100 dingen die je in Hamburg gedaan moet hebben
• Insider tips: Hamburg voor gevorderden
• Veel Hamburg voor weinig geld: de beste budgettips voor een stedentrip Hamburg
• 11x fijne reisgidsen over Hamburg

Dus waar wacht je nog op, met de trein ben je in no-time in Hamburg.