The Awful German Language…

Als je net in Duitsland woont, kan het onder de knie krijgen van het Duits best een klus zijn.  Sure, een wijntje bestellen gaat prima, maar als je meteen in het diepe wordt gegooid en met de huisbaas in clinch moet over allerlei Fehlkonstruktionen in huis, wil de wanhoop je nog wel eens naar de keel grijpen in het begin.

Als het Duits je naar de keel grijpt…

Om die wanhoop te verjagen leze men het hilarische essay The Awful German Language van Mark Twain, oorspronkelijk gepublieerd als appendix bij zijn boek A Tramp Abroad. Deze zin heeft mij destijds door donkere nachten gesleept, kan ik je vertellen:

“An average sentence, in a German newspaper, is a sublime and impressive curiosity; it occupies a quarter of a column; it contains all the ten parts of speech — not in regular order, but mixed; it is built mainly of compound words constructed by the writer on the spot, and not to be found in any dictionary — six or seven words compacted into one, without joint or seam — that is, without hyphens; it treats of fourteen or fifteen different subjects, each inclosed in a parenthesis of its own, with here and there extra parentheses which reinclose three or four of the minor parentheses, making pens within pens: finally, all the parentheses and reparentheses are massed together between a couple of king-parentheses, one of which is placed in the first line of the majestic sentence and the other in the middle of the last line of it — after which comes the VERB, and you find out for the first time what the man has been talking about; and after the verb — merely by way of ornament, as far as I can make out — the writer shovels in “haben sind gewesen gehabt haben geworden sein,” or words to that effect, and the monument is finished.”

Lees dan The Awful German Language, wondermiddel in donkere tijden

In the Awful German Language beschrijft Twain zijn zeer herkenbare worstelingen met het Duits als zijn tweede taal. Hij beklaagt zich over onlogische taalkundige geslachten van woorden, bizarre verbuigingen, gebrek aan systematiek en eindeloze uitzonderingen op deze onbegrijpelijke regels. En passant krijg je ook een aardig inkijkje in de structuren van het Engels, omdat Twain het Duits met zijn moedertaal vergelijkt (waarbij hij ook zijn moedertaal niet spaart).

Hij schrijft in de late 19e eeuw, en bespreekt laat 19e eeuwse Duitse orthografie, maar dat maakt het niet minder herkenbaar of geestig – zelfs in het Duits is de afgelopen eeuw wel iets veranderd, maar nu ook weer niet zó veel.

“You observe how far that verb is from the reader’s base of operations; well, in a German newspaper they put their verb away over on the next page; and I have heard that sometimes after stringing along the exciting preliminaries and parentheses for a column or two, they get in a hurry and have to go to press without getting to the verb at all.”

Duits is natuurlijk helemaal niet verschrikkelijk…

Nee, natuurlijk, Duits is natuurlijk helemaal geen verschrikkelijke taal, in tegendeel zelfs (zie hier, en ook hier, bijvoorbeeld), dat is je vast al bekend. Maar als je haar net probeert te leren, of je kennis wilt opkalefateren, kan ze toch tamelijk weerbarstig zijn.

Mocht je dus bezig zijn het Duits onder de knie te krijgen en vrezen dat het nooit goed zal komen tussen jou en de al dan niet trennbare Verben of naamvallen, weet dan dat het goed komt (ik ben het bewijs daarvan, jongens, echt). En dat je daar ook best even over mag schelden. En lees zo snel mogelijk dit werkje van Mark Twain. Het is ontzettend geestig en bijna zo rustgevend als de stem van David Attenborough.

Wil je Twain’s essay meteen zelf lezen?

Daar dit juweel uit 1880 stamt, is het copyright verlopen en kun je het essay overal downloaden.
Hier vind je een pdf, met Duitse inleiding: The Awful German Language (pdf)
En bij Libri Vox vind je het luisterboek: The Awful German Language (audio book)