De sekt ligt in de koelkast, de raclette staat op het boodschappenlijstje: kortom, we zijn weer klaar voor het leukste jaaroverzicht dat er is: onze favoriete Duitse woorden van 2019!
Ook dit jaar deed ik weer even een rondvraag op Twitter en zag ik weer veel moois voorbij komen. Ik las ook weer een berg mooie boeken waarin de prachtigste woorden me om de oren vlogen.
Hoog tijd dus voor de bloemlezing van de mooiste Duitse woorden die we dit jaar hebben gehoord, ontdekt en gekoesterd!
Jullie selectie: #topduits2019
It’s the season…
Terwijl de een begeistert met een Schneebesen poedersuiker over zijn kerstkransjes (of Plätzchen, zoals kerstkoekjes hier heten) en Berliner staat te strooien, loopt een ander liever langs een Wurstbude op een kerstmarkt, of verheugt zich juist op een beetje Einsamkeitsgemütlichkeit, met Netflix, zonder gedoe.
Weer anderen krijgen van het hele kerstgebeuren acuut aan hun Kreislauf. (Duitsers en hun Kreislauf, breek me de bek niet open. Letterlijk is het je bloedsomloop, maar het wordt vooral ingezet om allerlei vage klachten aan te duiden, om aan te geven dat je je niet lekker voelt.)
En dankzij het warme weer deze maand en de bijbehorende pollen die door de lucht zweven, zijn enkelen onder ons ook geveld door Heuschnupfen, waaronder ikzelf. 🙁 (Hooikkoorts in december, das kann doch nicht dein Ernst sein… o doch…)
Scrabbelaars opgelet!
Das Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz. Scoren maar!
Of er meer is tussen hemel en aarde?
Tsja, jein? Is het allemaal Aberglaube of hebben we het grundsätzlich over een Geschmackssache?
Wie zal het zeggen, genoeg om na te denken als de klok op de 31e twaalf uur slaat!
Holländer, eben
Natuurlijk werd de Drahtesel ook genoemd! Hollanders horen toch gewoon op een fiets.
Jullie blijven romantici…
Massaal werden jullie ook in 2019 getroffen door Herzschmerz, Weltschmerz, en niet te vergeten Fernweh, en waren jullie rijp voor een Tapetenwechsel. Optimisme was er ook, reikhalzend wordt uitgekeken naar het Frühlingserwachen (ik deel het sentiment!)
Mijn persoonlijke top-10: de mooiste Duitse woorden van 2019
kleinlaut
Kleinlaut, nagenoeg onvertaalbaar met één woord, maar toch wel een van de mooiste en veelzeggendste woorden die ik ken.
Kleinlaut wordt iemand die een hele grote bek had en prompt een toontje lager gaat zingen als iemand erop wijst dat hij het ernstig bij het verkeerde eind heeft. Kleinlaut wordt ook het kind dat een flinke uitbrander van zijn moeder krijgt.
Das Pipapo en das Brimborium
Is al die heisa en poespas voor het kerstdiner echt nodig, of kunnen we ook zonder al die toestanden? Professor Bietigheim, uit de culinaire Krimis van Sebastian Carsten Henn, weet overigens zowel van Pipapo als van kerstdiners het een en ander.
kollabieren
Instorten (fysiek), bij voorkeur met een beetje drama.
nuscheln
Dit werkwoord laat zich prima vertalen, maar wil je echt weten wat het betekent, dan luister je het beste gewoon naar een interview met Udo Lindenberg. Heeft dan geen enkele verdere uitleg meer nodig. 😉
im Anmarsch sein
Als iemand im Anmarsch is, is hij gewoon in aantocht, zo veel verschil met het Nederlands is er niet. Toch heb ik er meer beeld bij. 😉
beschwippst
Ook hiervoor is het wel een beetje het seizoen: een kerstdiner hier, een borrel daar, een Glühwein op de kerstmarkt en een sekt op de Silvesterparty, voor je het weet ben je een beetje beschwippst, ook wel angetüddelt, of, ook mooi, angeschickert.
der Filmriss
Heb je nou veel te diep in dat glaasje zitten staren en ben je stukken van de avond helemaal kwijt, dan heb je last van een Filmriss. Overkomt Tante Poldi regelmatig, weerhoudt haar er niet van om allerlei moordzaken op te lossen! (Ik zei al: mijn favoriete Krimis vergroten mijn woordenschat enorm!)
papperlapapp
Als iemand om de hete brij heen draait en allerlei uitvluchten bedenkt om je vraag maar niet te hoeven beantwoorden, dan roep je tegen hem ‘jaja, papperlapapp, geef nou maar toe dat je een Filmriss had, aap’.
sinnbefreit
Een net wat nettere manier om te zeggen dat het idee van de ander volstrekt zinloos is.
bugsieren
Je kunt iemand heraus komplimentieren, maar je kunt iemand ook zelf hinausbugsieren (of ook hinein, al naar gelang behoefte). Als je iemand eruit bonjourt of komplimentiert, dan laat je het lopen/gaan aan hemzelf over. Bugsier je iemand ergens naartoe, dan help je hem fysiek een handje door te duwen, trekken of slepen.
Meer mooie uitdrukkingen verzamelde ik hier: 11 wunderbare uitdrukkingen om op een feestje de blits mee te maken.
Wort des Jahres volgens GfDS
En een woord-van-het-jaar verkiezing met nieuwe woorden wordt in Duitsland ook georganiseerd – voor 2019 heeft die Gesellschaft für Deutsche Sprache ‘Respektrente‘ geselecteerd. Op de tweede plaats landde ‘Rollerchaos‘ en ook de zesde plaats, het voor iedereen wel herkenbare ‘brexitmüde‘, wil ik je niet onthouden.
Quizvraag: ken je deze woorden al?
- Wie zijn Fritz und Heini?
- Waar is je konijn als het is ausgebuxt?
Kom je er niet uit? Dan mag je gewoon op een fiets. Wel in het Duits. Versteht sich.
Heb je nog aanvullingen? Dan ben ik selbstverständlich erg nieuwsgierig naar jouw Duitse lievelingswoord!
Meer genieten van mooi Duits? Lees hier verder!
- De mooiste Duitse woorden van 2018
- De mooiste romans over Hamburg
- Op reis met de beste Duitse Krimis
- 20+ gave Duitse podcasts voor op je playlist
En doe hier vast inspiratie op voor je volgende trip Hamburg!
Deze pagina helpt je op weg om je reis te plannen. Met de trein ben je er zo!
Bekijk ook deze artikelen voor nog meer inspiratie:
6 reacties
Ik vroeg me af of in Duitsland inmiddels het woord handy vervangen was door smarty. Maar kon daar (nog) niets over vinden. Smarty vind ik alleen als hoes voor een smartphone.
Haha! Ik heb het nog niet gehoord hier, maar we hoeven mensen ook niet op malle ideeën te brengen, natuurlijk 😉
Ik vind Hottahüh persoonlijk het Duitse woord van het jaar. Mijn collega zegt dat altijd
Haha, dat had ik nog nooit gehoord – zonde eigenlijk, dat zouden veel meer mensen gewoon door hun zinnen moeten gooien!
Hoe gebruik ik kleinlaut dan in een zin? Ik zie wel mogelijkheden met deze term.
Je kunt bijvoorbeeld kleinlaut worden, of kleinlaut reageren. Ik ken het vooral als bijwoord, maar het kan ook bijvoeglijk gebruikt worden.