Zon, zee, strand en de scheepswrakken van Blankenese

Nietsvermoedend loop je met je handdoek langs het Elbstrand, op zoek naar de perfecte plek om te zonnebaden en een boek te lezen.

Opeens steekt daar een metalen scheepsboeg uit het water, alsof het een broertje van de Titanic is. Huh? Wat is hier gebeurd? Een paar meter verderop ligt nóg iets wat ooit een schip lijkt te zijn geweest, dit keer van hout. Ben je soms op een scheepskerkhof beland, oder wie?

Geen zorgen, je bent op Uwe en de MS Polstjernan gestuit, twee bezienswaardigheden die volgens sommige Hamburgers net zo belangrijk voor de stad zijn als de Michel en de Elbphilharmonie.

Ze liggen eigenlijk aan de Falkensteiner Ufer, maar staan bekend als de scheepswrakken van Blankenese. Omdat ik nu eenmaal fan ben van bezienswaardigheden die je normaal gesproken niet zo snel zou tegenkomen, vertel ik je vandaag graag waarom deze scheepswrakken hier aan het strand liggen.

Het scheepswrak van binnenvaartschip Uwe

Het eerste wrak dat je tegenkomt, als je vanuit Blankenese komt, is de Uwe. Uwe was een Hamburgs binnenvaartschip en doet tegenwoordig in de verte een klein beetje aan de boeg van de Titanic denken. Ook al staat er ‘Hamburg’ op. (Een beetje fantasie moet je hebben, toch?)

Uwe zonk op 19 december 1975.

Dat was een buitengewoon mistige dag. Zo mistig dat vrachtschip Wiedau en en binnenvaartschip Uwe elkaar niet zagen toen uit het niets nóg een vrachtschip, de Poolse Mieczyslaw Kalinowski. Snel probeerden ze dit schip te ontwijken.

Bij deze uitwijkmanoeuvre is de Wiedau dwars door de Uwe heen gevaren, waardoor het schip in tweeën brak (ik zei toch: Titanic). De meeste bemanningsleden van de Uwe konden veilig aan land komen, twee mensen overleefden de botsing niet.

De overlevende bemanning ging aan land bij Wittenbergen (een natuurgebied iets voorbij de Falkensteiner Ufer). Bewoners van het naburige bejaardentehuis kwamen na de harde knal die het ongeluk veroorzaakte aangeschuifeld en voorzag de natte en bibberende bemanning van warme soep. 🙂

De Wiedau werd geborgen en het metaal uit het schip kon grotendeels hergebruikt worden. Het wrak van de Uwe was niet meer te redden en werd naar de Falkensteiner Ufer gesleept. Daar doet het sindsdien dienst als fancy Wellenbrecher en beschermt het strand.

Naar dit ongeluk, en naar andere scheepsrampen met Duitse schepen, werd onderzoek gedaan, om te kunnen vaststellen of de kapitein, of iemand anders iets verweten kon worden (zie dit artikel uit 1976). (Resultaat in dit geval: onduidelijk.)

Het wrak van de MS Polstjernan

Het buurwrak van Uwe, de MS Polstjernan (‘Poolster’) is nog ouder: het zonk op 20 oktober 1926 in het Noord-Oostzee-kanaal. De MS Polstjernan was een Finse viermaster die op weg was naar Engeland. Het ruim van de viermaster lag vol houten kisten. Dit bleek een nogal vervelende bijkomstigheid te zijn toen de motor opeens ontplofte. In mum van tijd stond het schip namelijk volledig in brand. Voor de voltallige bemanning kwam hulp daardoor te laat.

In het kanaal lag de Polstjernan hopeloos in de weg, dus werd het nog brandende schip richting Hamburg gesleept, waar het nog 3 dagen lang verder brandde.

Een week later werd het geborgen aan de Falkensteiner Ufer. Omdat het schip niet meer te repareren viel, ligt het daar nu nog steeds en is ook dit schip een nieuw leven begonnen als golfbreker.

Het werd aanvankelijk met touwen vastgezet, na de oorlog is het wrak verzwaard met restmateriaal van U-boten en stenen.

Praktisch: waar vind je de scheepswrakken van Blankenese?

Je komt Uwe en Polstjernan vanzelf tegen als je de Strandweg naar de Falkensteiner Ufer volgt. Immer gerade aus! Ga je liever met de bus, dan kun je bus 286 vanuit Blankenese nemen en stap je uit bij halte Falkenstein. Van daaruit loop je in zo’n 10 minuten naar de scheepswrakken.

Ze steken altijd boven het water uit, maar bij eb kun je het meeste van de schepen zien.

Wat kun je in de buurt doen?

Vanaf de Fischmarkt kun je langs de Elbe naar Wedel fietsen of wandelen – de route is bijna helemaal autovrij en deze fietstocht is een van mijn favorieten. Een fiets kun je heel makkelijk via Baja Bikes huren.

Onderweg kun je op een terras zitten (of scones eten, ik kan het niet vaak genoeg benoemen…) in Blankenese, of pauzeren aan het strand. Je kunt ook zonnebaden met uitzicht op de wrakken, al kun je niet met ze zwemmen: je mag ze niet beklimmen. Nu is zwemmen in de Elbe sowieso een slecht idee dus dat maakt niks uit. (Heb je trouwens wél zin om in natuurwater te plonzen, dat kan ook, namelijk in deze Badeseen en zwembaden.)

Rijd je nog een stukje voorbij de wrakken, dan kun je wandelen in Waldpark Falkenstein (waar je ook een poppenmuseum vindt) of in Naturschutzgebiet Wittenberg (waar je ook veel vogels tegenkomt). Mocht je langer willen blijven, dan kun je logeren bij ElbeCamp, een camping direct aan de Elbe.

Ga je nog een stuk verder, dan kom je langs de Rissener Leuchtturm.

Op naar Hamburg!

Kun je niet wachten om naar Hamburg te gaan, dan helpt deze pagina je op weg om je reis te plannen. Met de trein ben je er zo! Bekijk ook deze artikelen voor nog meer inspiratie:

• 100 dingen die je in Hamburg gedaan moet hebben
• Insider tips: Hamburg voor gevorderden
• Veel Hamburg voor weinig geld: de beste budgettips voor een stedentrip Hamburg
• 11x fijne reisgidsen over Hamburg

De leukste Badeseen in Hamburg – poedelen in de Elbe is vies en gevaarlijk, maar in deze Badeseen kun je met een gerust hart een duik nemen.

Historisch Hamburg – hier verzamel ik alle artikelen over de geschiedenis van Hamburg.