Die keer dat ik niet in de DDR was

Je ouders ruimen de zolder op en opeens blijk je al eind jaren ’80 een reisblog gehad te hebben en ook nog eens in de DDR op reis geweest te zijn!

Ja, maar echt.

De parentes stuurden me namelijk dit:

Nou weet ik nog heel goed dat de muur viel, maar dat was op het nieuws. Ik weet ook nog héél goed, té goed, dat we er les over hadden op school, want daarvoor kwam die heel morsige overblijfjuffrouw die zelf uit de DDR gevlucht was kwam vertellen. Dat was een eng mens en ze vertelde allemaal nare verhalen over de DDR die helemaal niet age appropriate waren en waar je dan dagenlang nachtmerries van had.

Daarom weet ik ook vrij zeker dat ik destijds hell-to-the-no had gezegd als mijn ouders op het onzalige idee zouden zijn gekomen om op vakantie te gaan naar de DDR. Maar ik ben er ook vrij zeker van dat het idee nooit ook maar in de verte bij hen is opgekomen.

Enigszins verward vroeg ik dus:

De parentes echter wisten dat dit stuk prachtproza van mijn hand is, en dat het geschreven is naar aanleiding van een geschiedenisles. Van dat overblijfmens dus. Het is niet heel raar dat ik me de details niet herinner. (Ik word ook een dagje ouder, hè, en die mevrouw vertelde echt nasty shit.)

Nu zijn er bij ons thuis ook dingen in vitrines beland die evident niet van mijn hand waren, maar dat leg ik nog wel een andere keer uit. We gaan vandaag door met de DDR.

Overigens lag in diezelfde schoenendoos ook mijn bestseller over Schagen, maar ook die is voor een andere keer.

Nadere bestudering van de tekst suggereert en het handschrift met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat de novelle “In de DDR” wel degelijk een reisverslag van mij is. Kniesoor die erop let dat ik de reis niet gemaakt heb. Of dat ik eigenlijk ook naar Hamburg ging in plaats van de DDR. (Dat dan weer wel.)

De reis naar de DDR die niet was, een reisblog avant-la-lettre

In de DDR

Let op: nu komen we in de DDR en bij de grens gaan we ons visum laten zien. We rijden nu op de “transietweg” [sic].
Dat is een weg alleen voor buitenlanders.
Nu komt er weer een controle huisje [sic]: uw visum graag!
Onderweg komen we wel veel militairen tegen, maar we mogen ze niet fotograferen.
In de DDR zijn veel slechte wegen, wij rijden nu op de transitweg, die niet bepaald goed geasfalteerd is.(1)
Als je te langzaam rijdt, denken ze dat je foto’s maakt.
Want er zijn geheime transit camera’s [sic] die je voortdurend in de gaten houden.
Zo. We zijn in plaats van bestemming: Hamburg. (2)
Nu hardhollend [sic] op naar de bank om geld op te maken. (3)
En na ongeveer 5/6 uur wachten ben je aan de beurt. (4)
Dan gaan we nu naar het politie bureau [sic] om te vertellen waar we logeren.
Nu we naar de stad gaan om even te winkelen. (5)
Als we dan naar huis gaan, willen we meteen slapen. (6)
De dagen vliegen voorbij.
En vandaag gaan we naar huis.
We komen alweer langs die huisjes voor controle. (7)
De hond kwam ook weer naar de auto. (8)
Op weg naar Nederland.
Dag, DDR!
Einde.

(1) Dit, bijvoorbeeld, is typisch iets wat ik vroeger in opstellen belangrijk vond om te vermelden. Eigenlijk nog steeds. De manier waarop ik dat doe… nuja, laten we het erop houden dat sommige dingen niet veranderen.
(2) Dit is ernstig. Ik weet dat er ook nu nog mensen zijn die geloven dat Hamburg een voormalige DDR-stad is, maar daar klopt natuurlijk geen kont van. 🤔
(3) Zo gaat dat hè…
(4) Ook hier hebben we een duidelijke aanwijzing voor het auteurschap van deze tekst. Ook in 1989 had ik gewoon geen tijd voor onzin.
(5) Dat kan op zich echt heel prima in Hamburg, maar ik begin me onderhand af te vragen of ik ik heel dat verhaal niet gewoon completement verkeerd begrepen heb. Nu ik erover nadenk, lijkt het me een stuk aannemelijker dat de enge overblijfjuf, afkomstig uit Oost-Berlijn, een trip naar het westen heeft beschreven en dat ik daar met een half oor naar geluisterd heb. Ik ken in elk geen verhalen van mensen die vanuit West-Duitsland naar Oost-Duitsland gingen of probeerden te gaan om te winkelen. 🤔
(6) Vermoeiend allemaal!
(7) Mijzelf kennende zegt iets mij hier dat ik het niet geheel eens was met de invulling van de activiteiten tijdens deze fictieve reis.
(8) Er is eerder geen melding gemaakt van een hond, maar ik wil er wel een.

Moraal van dit verhaal? Die Ako-Literatuurprijs kan toch niet lang meer op zich laten wachten, zou ik zeggen. En verder: maak een stedentrip Hamburg, altijd een goed idee.

Dat wist ik eind jaren ’80 al.