Home Ontdek Hamburg De alter Elbtunnel, want ja een tunnel kan zéker een bezienswaardigheid zijn

De alter Elbtunnel, want ja een tunnel kan zéker een bezienswaardigheid zijn

door Fem
Gepubliceerd: Bijgewerkt op

Je leest het goed: een van de vele bezienswaardigheden van Hamburg is een tunnel: de alter Elbtunnel. Dat klinkt misschien niet onmiddellijk opwindend, maar dat is het wel.

We hebben het over de alte Elbtunnel en er zijn genoeg redenen om hem te gaan bekijken. Ik zou hem zelfs een toffe tunnel willen noemen. Daar gaan we het uiteraard nu over hebben. 🙂

Alter Elbtunnel in Hamburg St. Pauli

De alter Elbtunnel: een technisch hoogstandje onder de Elbe

Eind 19e eeuw begon de haven van Hamburg steeds verder uit te dijen. Steeds meer mensen bewogen zich dagelijks over de Elbe naar de andere kant. Maar al die pontjes die heel de tijd maar heen en weer voeren zaten het vrachtverkeer op de Elbe behoorlijk in de weg.

Grootse plannen

Omdat een brug te hoog zou moeten worden en daarmee ook veel te duur, werd besloten een tunnel te graven. Dit werd de alte Elbtunnel, die officieel de St. Pauli Elbe Tunnel heet.

Het plan voor de Elbtuennel werd in 1904 gepresenteerd, en het was een heus technisch wonder, compleet met compressietanks die ervoor moesten zorgen dat er geen Elbwater in de net uitgegraven schachten van 24 meter diep liep. De tunnel zou inclusief trappenhuis 448,5 meter lang worden (is ook gebeurd), en aan beide kanten werden vier stalen koekblikken liftschachten geïnstalleerd.

Een sensatie!

Een ‘TRUDE‘ (die jaren later de ‘neuer Elbtunnel’ uitgroef) was er in die tijd nog niet, dus kun je nagaan wat een graafwerk dit was. Niet voor niets duurde het al met al toch zeven jaar voor de tunnel in 1911 geopend werd.

Dit was geen technisch hoogstandje, dit was een sensatie! Sinds 2003 is de tunnel een officieel monument en in 2011 kreeg hij de titel ‘Historisches Wahrzeichen der Ingenieurbaukunst in Deutschland’. Doe de Elbtunnel dat maar eens na. Ich meine ja nur.

Wil je alles over de bouw van de Elbtunnel en zijn cultstatus weten, lees dan het boek Faszination St. Pauli Elbtunnel

Waarom de alte Elbtunnel een bezienswaardigheid is

Nou ja, ik vind die techniek achter de tunnel eigenlijk al reden genoeg. (Wil je daar trouwens meer van weten, sla dan zeker het Museum der Arbeit niet over, dan leer je ook meteen TRUDE kennen.) Maar er is meer!

Een eng maar bloedmooi trappenhuis

De ingang aan de St. Pauli-kant is weliswaar prachtig (ik ben dol op mozaiëkjes), maar de trap die erachter schuilgaat is behoorlijk griezelig. De liften eigenlijk ook. 

Want ja, dat de tunnel 24 meter onder de Elbe duikt, betekent dat je op de een of andere manier toch beneden moet zien te geraken om de tunnel in te gaan. Dat is waar het trappenhuis om de hoek komt kijken: je hebt twee opties om in de tunnel te komen. Ook wel: kiezen tussen ‘Pest und Cholera’. Er is namelijk een lift, maar dat is een krakerig koekblik, en er is een trap. En dat is een plaatje, maar wel een plaatje voor dappere dodo’s en waaghalzen. Kijk zelf!

Trappenhuis alter Elbtunnel

Kunst en marathons in de Elbtunnel

In de Tweede Wereldoorlog werd de tunnel vaak gebruikt als schuilkelder, hoewel dat tamelijk riskant was (de wanden konden tijdens een luchtaanval immers makkelijk scheuren, waardoor de hele tunnelschuilkelder vol water zou lopen – blub).

Tegenwoordig is er elk jaar een tentoonstelling en wordt er de sinds 2000 in januari de Elbtunnel-Marathon gerend. En van een beetje TunnelSymphonie zijn we hier ook niet vies, dus de alter Elbtunnel is soms zelfs een concertlocatie.

Kunst kun je er trouwens ook zien als er geen tentoonstelling is. De tunnelwanden zijn versierd met reliëfs met het thema ‘Elbe’. Je ziet er dus vissen, maar ook ratten en afval afgebeeld worden…

Het trappenhuis aan de St. Pauli-ingang herinnert aan de arbeiders die de tunnel gegraven hebben. (Met meerdere ongelukken en drie sterfgevallen bepaald geen Ponyhof te noemen, de bouw van de alter Elbtunnel…) Aan de Steinwerder-ingang draaien de reliëfs om innovatie en de elementen.

Lift bij de Alter Elbtunnel

Uitzicht op St. Pauli vanaf de andere kant van het water

Tijd voor een Perspektivwechsel! Vanaf de andere kant van de Elbe heb je namelijk weer een heel andere kijk op de bedrijvigheid in het havengebied. Bovendien heb je ook een mooi uitzicht op de Elbphilharmonie, en kun je aan de andere kant van de Elbe naar het theater. Kunst is er trouwens ook, er staan o.a. Nanas van Niki de Saint-Phalle.

Nana

Foto: Dirk/difridi via Flickr

Zelf in de alter Elbtunnel afdalen? Geht doch!

Je vindt ‘m hier, kan niet missen: Alter Elbtunnel, Bei den St. Pauli Landungsbrücken (Google Maps). Voor fietsers en voetgangers zijn beide delen van de tunnel het hele jaar toegankelijk. Auto’s mogen er normaal gesproken alleen op bepaalde tijden in, en momenteel (i.v.m. werkzaamheden) helemaal niet.

De alte Elbtunnel bezoek je echter niet om van A naar B te komen. Daarvoor heb je immers de A7 en bijbehorende neue Elbtunnel. Ik zou je dus sowieso aanraden je auto thuis te laten en door de tunnel te spazieren.

Andere bezienswaardigheden in de buurt van de alter Elbtunnel

  • Allereerst: het uitzicht wordt niet voor niets ‘Hafenkino‘ genoemd. Het beste uitzicht heb je vanaf het terras bij Blockbräu, maar ook bij bijvoorbeeld Watergate zit je opperbest.
  • Vergeet ook niet een selfie op de Elphi te maken en door de Speicherstadt te lopen.
  • Of maak een wandeling langs de Elbe – je kunt helemaal doorlopen tot Blankenese (kilometertje of 14). Onderweg kom je langs de murals van de FrauenFreiluftGalerie, en moet je ook even een tussenstop inlassen bij Oevelgönne, en bij Dockland.
  • Bij Strand Pauli waan je je op een tropische vakantiebestemming en daarna kun je St. Pauli in duiken. 
  • Sta op zondagmorgen voor dag en dauw op voor de Fischmarkt!

Over #kortenkrachtig: omdat je vast niet altijd tijd hebt om lange artikelen te lezen, deel ik regelmatig een tip van het type kort maar krachtig. Geen lang verhaal, wel erg de moeite waard om te ontdekken. 

Meer inspiratie opdoen? Bekijk dan zeker deze bezienswaardigheden voor je eerste kennismaking met Hamburg, en neem voor de zekerheid ook meteen mijn insider tips mee.

Psst! Als je een beetje valsspeelt, is de Elbtunnel station 13 van het Geschichts- und Kulturpfad in Othmarschen. OK, vooruit, een beetje boel valsspelen, want de daar bedoelde tunnel is de neue Elbtunnel. Maar het Geschichtspfad is nog steeds een aanrader.

Alte Elbtunnel: Tunnelmitte bereikt!

Op naar Hamburg!Alter Elbtunnel, Hamburg - bewaar voor later

Kom je binnenkort deze kant op? Deze pagina helpt je je reis te plannen. Met de trein ben in een paar uur in Hamburg. Nog meer inspiratie nodig? Lees hier verder:

Heb je deze artikelen al gelezen?

Laat een reactie achter

Standort Hamburg is de enige Nederlandstalige blog die helemaal om Hamburg draait. Dé plek dus om tips te vinden voor je stedentrip Hamburg!

© 2012-2023 Standort Hamburg / femina docta. Alle rechten voorbehouden.  

Standort Hamburg gebruikt cookies om de site goed te laten draaien. OK Cookiebeleid