Een koosnaampje voor de drogist. En voor de politie

Als mijn buurvrouw het zegt, weet ze ternauwernood “Hoppedihop Hurrah!” uit te stoten, happend naar adem alsof ze een of andere aanval heeft. Het valt nog niet mee om iemand te in z’n eigen taal feliciteren met z’n verjaardag als die eigen taal het Nederlands is! De hilariteit is vervolgens compleet met de vraag: “Wirst du heute noch eine frische Nase schnappen?”

Hamburgers gieren het uit als ze iemand ‘hieperdepiep hoera!’ of ‘huppeldepup’ horen zeggen en kunnen niet besluiten of ze ons taaltje vooral schattig, hilarisch of absurd vinden.

Dit komt dan van sprekers van een taal die een soort koosnaampje voor de drogist heeft. En voor de avondwinkel. En voor de recherche. En godbetert zelfs voor de zonsverduistering. En dát vind ik dan weer total witzig. Hier een paar mooie voorbeelden:

VoKuHiLa en consorten

Dit is geen enge ziekte, dit is een kapsel: Vorne Kurz Hinten Lang, ofwel de betere benaming voor het ons bekende ‘matje’. Excuses voor de akelige beelden van George Michael die nu ongetwijfeld op je netvlies beginnen te verschijnen. Wacht, ik zal het even erger maken:

Günther is hier overigens wel een goed voorbeeld, want behalve een VoKuHiLa heeft hij ook een OLiBa. Ook dat is geen geslachtsaandoening (hoewel je het bij Günter wellicht nooit zeker weet), maar een Oberlippenbart, ofwel een lelijke snor.

Er is ook nog de VoLaHiKu Frisur. Vorne Lang Hinten Kurz dus, iets wat me meer jaren ’90 voorkomt, maar waar je (volgens Google) nog steeds redelijk mee weg komt.

SoFi

Deze heb je misschien de afgelopen tijd wel voorbij zien komen: SoFi. Dat staat voor Sonnenfinsternis, maar dat klinkt natuurlijk helemaal niet gezellig.

Budni

Budnikowsky is een Hamburgse drogist die in 1912 de eerste zeepspeciaalzaak opende. Tegenwoordig vind je op bijna elke straathoek een Budnikowsky, die zich nu ook gewoon als Budni bekend maakt (ik vind het logo van Budni lelijk, zoek dat maar zelf op ;)). Ik geloof toch dat ik de voorkeur geef aan het klassieke beeld…:

Späti

De Späti, dat is de Spätkauf, ofwel de avondwinkel. Voor als er echt niets anders open is en je toch dringend een zak chips nodig hebt. Jammer aan de Späti bij mij om de hoek is dat hij eigenlijk beter ‘Ganznormalkauf’ had kunnen heten, omdat hij noch bijzonder vroeg de deuren opent, noch de deuren later dan andere winkels sluit. De prijzen, die zijn dan wel weer bijzonder (duur)… Ik vind ‘Späti’ daarom teveel eer voor onze Spätkauf en haast mij naar de Netto.

KriPo

“De buurman is vermoord, maar de Kripo is al langs geweest.” Dat is een weinig verheugende mededeling, maar ik kan een neiging tot vertederd glimlachen niet onderdrukken. (En ja ik luister te veel naar true crime podcasts.) KriPo, voor Kriminalpolizei, dat heeft toch best een hoog koetsiekoetsiekoeeegehalte.

Medi

Deze heb ik nog maar een paar keer gehoord, maar het lijkt in kleine kring een Ding: de Medi, ofwel Meditation. Dit vind ik dan weer helemaal niet aandoenlijk, maar erg neigen naar kneuterigheid. Of Möchtegern-Hipsters… Brrr.

SCHUFA

Als je door je toekomstige huisbaas wordt gevraagd om een SCHUFA-Auskunft, dan wil hij weten of je schulden hebt. De SCHUFA is de Schutzorganisation für allgemeine Kreditsicherung, dus ons BKR.

Flak

Flak, welbekend van de Flakbunkers in Wilhelmsburg en St. Pauli, is ook een Kurzwort. Het staat voor Flugzeugabwehrkanone.

Ongezellig, maar kijk, hier is Herr Flick

Gestapo (Geheime Staatspolizei) en Stasi (Staatssicherheitsdienst) horen toch ook in het rijtje thuis. Maar kijk, hier is Herr Flick, en als je op de foto klikt, doet hij de ’traditional Gestapo Dance’ voor je.

Haribo

Denk niet aan Peter-Jan Rens in pyjama op een berg winegums! (Te laat, ne? Sorry.) (Tevens: yes, I am that old.) Haribo bekt net wat lekkerder dan ‘Hans Riegel aus Bonn’, de snoepfabrikant die het bedrijf oprichtte.

Maar wij zeggen toch ook Appie en Vunibara?

De Appie OK, maar Vunibara zegt volgens mij alleen Maarten ’t Hart. Ik ken in Nederland toch geen mensen die naar de medi gaan als ze in groepsverband gaan mediteren…. Of hebben we in het Nederlands een hoop van dit soort koosnaampjes die ik over het hoofd zie?

Ik heb trouwens nog een lijstje met dit soort Kurzwörter (want het verschijnsel blijkt gewoon een naam te hebben) gevonden: zie hier.

Meer prachtig Duits:

• Handige en creatieve Duitse scheldwoorden
• 11 wunderbare Duitse uitdrukkingen voor op een feestje