Van de nood een deugd maken, dat is het mantra dat ik altijd maar krampachtig herhaal als ik Ärztehaus Haus Goldener Schwan binnenwandel. Ik kom om mijn bindweefsel te laten maltraiteren, en ik krijg als bonus een prachtig trappenhuis. Inclusief glas-in-lood kunst, beschilderde tegels en sculpturen. Het kan zeker slechter!
Haus Goldener Schwan aan de Dammtorstraße doet zijn naam eer aan en is met de gouden zwaan aan de gevel ook niet te missen. We gaan dus fluks een kijkje nemen.
Haus Goldener Schwan
Het Haus Goldener Schwan is tussen 1911 en 1912 gebouwd in opdracht van Wilhelm Albrecht Mielck en Paul Runge, eigenaren van de Schwan-Apotheke. Die apotheek was trouwens ook toen al een ouwetje, werd namelijk al in 1765 opgericht. Architecten Jacob & Ameis ontwierpen samen met Fritz Schumacher een statig pand dat bestond uit een apotheek en kantoor/praktijkruimtes die vrijwel alleen aan artsen verhuurd werden. Die situatie is meer dan 100 jaar later ongewijzigd! (Andere artsen, natuurlijk, maar toch: het is nog steeds een Ärztehaus.)
Wat wél nagenoeg onherkenbaar veranderd is, is de Dammtor. Nu een drukke bedoening met auto’s en treinen, rond 1850 een waarschijnlijk eveneens vrij drukke bedoening, maar dan met een wat prettigere aanblik, met peerden enzo. Het uitzicht van 1850 kun je bekijken op de schildering „Dammthor mit Schwanapotheke um 1850“ in het trappenhuis van het Ärztehaus:
Backstein-Beauty
Voor we naar binnen gaan, moeten we ook even stilstaan bij de buitenkant van het pand. Het is wat je noemt een Backstein-Beauty, opgetrokken in de Heimatstil, met handgevormde bakstenen. (Heel anders dus dan het Chilehaus, dat als het ware met winkeldochters gebouwd is!) Het mocht dan ook wat kosten: 315.000 Reichsmark.
En zeg zelf, het resultaat mag er wezen! De voorgevel is aangenaam symmetrisch en heeft allerlei spannende vormen en zelfs kleuren. De sierlijke dakkapellen helemaal bovenin maakten oorspronkelijk geen deel uit van het ontwerp, maar passen toch perfect bij het koper van de erkers.
Ik ga er even van uit dat je hier bent om vooral het eindresultaat te bewonderen, maar mocht je meer willen weten over de bouwdetails, dan kun je terecht in het fijne boek Hamburg – der Architekturführer.
Het trappenhuis
Het trappenhuis is reden om vroeg te vertrekken als je in dit huis een afspraak hebt. Als je mij bent in elk geval, want dan sta je elke keer weer naar iets anders te staren. In de entree loop je meteen tegen een schilderij aan, een reusachtig glas-in-lood raam, beeldjes, sierlijke teksten die je vertellen waar je bent en wat je moet doen, en zelfs een beschilderde kachel.
Het is ook zeker de moeite waard om verder naar boven te lopen, want op elke verdieping vind je glas-in-lood ramen met kleine details, en op elke overloop is een nieuw Porzellangemälde te zien met een Hamburgs stadsgezicht uit de late 19e eeuw. Om nog te zwijgen van de geschilderde aanwijzingen over de verdieping waarop je je bevindt.
De Schwan-Apotheke
De Schwan-Apotheke, ik zei het al, is een ouwetje en gaat terug op de in 1765 geopende apotheek aan de Mattentwiete (meer richting Speicherstadt). Deze apotheek werd in 1842 overgenomen door J.H.F.W. Mielck, die de zaak een nieuwe naam gaf, Schwan-Apotheke, en verhuisde naar de Dammtorstraße. Het toenmalige pand werd in 1911 platgegooid en vervangen door het huidige juweel dat we kennen als het Haus Goldener Schwan. 
De apotheek is tegenwoordig de enige zaak waar de oorspronkelijke inrichting van een Hamburger Kontorhausladen bewaard gebleven is. In de apotheek vertellen de beschilderde tegels en glas-in-lood ramen de geschiedenis van de Schwan-Apotheke.
De apotheek kun je uiteraard ook binnenwandelen, en als je het vraagt mag je vast ook foto’s maken (ik vind dat zelf altijd rete-ongemakkelijk in winkels en zie er meestal van af).
Hier vind je Ärztehaus Goldener Schwan
Haus Goldener Schwan
Dammtorstraße 27 (Google Maps)
Het Haus Goldener Schwan staat in Hamburg-Neustadt, om de hoek bij de opera en Metropolis-bioscoop. Het is, je verwacht het al, een monument. De deuren van het Ärztehaus zijn tijdens kantooruren open en je kunt het trappenhuis bekijken.
En omdat het toch een Ärztehaus is misschien ook handig: naar de dokter in Duitsland..
Meer bijzondere architectuur in Hamburg
- Safari langs de mooiste trappenhuizen in Hamburg
- Kontorhausviertel (UNESCO werelderfgoed)
- Historische architectuur
- Baksteenbeauty’s: de mooiste baksteenarchitectuur
Op naar Hamburg!
Kun je niet wachten om Hamburgs architectuur te komen bewonderen, dan helpt deze pagina je op weg om je reis te plannen. Met de trein ben je er zo! Bekijk ook deze artikelen voor nog meer inspiratie:
- 100 dingen die je in Hamburg gedaan moet hebben
- Insider tips: Hamburg voor gevorderden
- Veel Hamburg voor weinig geld: de beste budgettips voor een stedentrip Hamburg
- 11x fijne reisgidsen over Hamburg
Over #kortenkrachtig: omdat je vast niet altijd tijd hebt om lange artikelen te lezen, deel ik regelmatig een tip van het type kort maar krachtig. Geen lang verhaal, wel erg de moeite waard om te ontdekken.
Foto binnenkant apotheek: Apothekensuche
Foto met de zwaan en foto van gehele pand: Von Uwe Barghaan, CC BY-SA 3.0
Alle overige foto’s: Standort Hamburg
