Ik was vandaag uitgenodigd voor een ‘Einschulungsfest‘. Dat is de eerste schooldag in Duitsland. De allereerste ooit dus, als een kind 6 jaar is geworden.
Dus, OK, dacht ik, dan is er na schooltijd een kinderfeestje met kinderen die alle kanten op stuiteren door alle indrukken. En daarbij krijgen ze dan een ‘Schultüte‘, ofwel een zakje snoep.
Nou, daar had ik het even mis, hoor!
Einschulung: de eerste schooldag in Duitsland
Om te beginnen werd ik niet ’s middags maar om 8 uur ’s morgens op school verwacht. (De instructie aan mij was: ‘8 u bij het schoolplein’, wat een wat summiere beschrijving is als je geen idee hebt om welke school het gaat, maar hey, kniesoor die daar op let…)
Het Einschulungsfest heeft namelijk heel weinig te maken met een eerste schooldag. Althans, niet met wat ik me bij een schooldag voorstel: ouders droppen kind op school, kind gaat met juf mee de klas in en leert lezen en schrijven. Zo ging het in de jaren ’80 in elk geval…
Bij een mijlpaal hoort ceremonie
Nee, de Einschulung is een ceremonieel gebeuren waarmee een mijlpaal in het leven van een kind gemarkeerd wordt. Vaak vindt het festijn op zaterdag (!) plaats, zodat kantoorouders geen vrij hoeven te nemen. Opa’s, oma’s, ooms, tantes, neven, nichten, vrienden, ja, eigenlijk gewoon het hele deurp –Â iedereen loopt uit voor het evenement.
Bij ons in Altona, op een school (godzijdank) bij mij om de hoek, vond het gewoon op dinsdag plaats. Iedereen nam maar gewoon de hele morgen vrij, tante Fem inclusief. (Ik ben om 8 uur ’s morgens heus wakker, en ook aan het werk, maar niet zo heel geschikt voor sociale interactie. Zeker niet in een aula vol zesjarigen.)
Ik was wat pünktlicher dan het Schulkind (en haar familie) waarvoor ik kwam, dus ik stond toch zo’n 10 minuten lekker ongemakkelijk in mijn eentje op het schoolplein. Je bent toch een beetje bang als kinderlokker gezien te worden, dus ik stond verwoed om me heen te kijken, op zoek naar mijn schoolkind.
(Het is maar goed dat die worsten nog niet lezen konden, want in de gymzaal was evident niemand…)
Het moet wel leuk zijn, dus er is toneel en muziek
Anyhow, toen ze er dan eindelijk waren kon het feest beginnen. Met een liedje door vierdeklassers en een toneelstukje over een leeuw die niet kon lezen en schrijven door derdeklassers. Overal blije kinderen en trotse ouders.
Vervolgens werden de kersverse eersteklassers met hun juffen naar de klassen gedirigeerd en begon voor de ouders (en de rest van het uitgelopen deurp) ook een soort Unterricht.
Intermezzo voor ouders: het opvoeden van een kind, een how-to
Ik bedoel, de directeur kwam heus heel sympathiek over, hoor. Maar ik vond de info die hij gaf meer thuishoren op een ouderavond. ‘Breng het kind bij dat het niet van het schoolterrein af mag gaan.’ ‘Neem de tijd om op school te komen.’ ‘De politie controleert wijken rond scholen extra de komende dagen om de verkeersveiligheid te bevorderen.’ Dat werk.
In één adem door vervolgde hij met instructies voor het opvoeden van de kinderen en werd de ouders nog even op het hart gedrukt dat ze hun kinderen ontbijt moeten geven.  (Je zou denken dat ouders die in elk geval al zes jaar een kind in leven hebben weten te houden daar wel enig idee van hebben, maar je kunt natuurlijk maar beter zeker zijn). En dat ze ook een tweede ontbijt moeten meegeven voor op school (een goede hobbitgewoonte).
De directeur ging nog even door met zijn opvoedadviezen, maar ik was inmiddels afgehaakt, want wat moet ik met die info, en bovendien was het 100 °C in de zaal. Ik was ook veel nieuwsgieriger naar wat ‘mijn’ Schulkind dan wel aan het doen mocht zijn in dat klaslokaal.
(Iedereen vond de directeur ontzettend aardig – was hij ook – en zijn info nuttig en leuk gebracht, dus misschien ben ik ’s morgens gewoon een beetje een azijnpisser.)
De Schultüte
De volgende verbazing betrof de Schultüte. Dat is dus geen ‘zakje snoep’. Het is een ENORME TOETER, welhaast groter en zwaarder dan het kind zelf, vol met snoep en andere cadeaus (boeken, spelletjes, pennen, kleren, maar vooral snoep, héél veel snoep). Er waren Frozen-Schultüten (want dat is da bomb), er waren zelfgemaakte Schultüten (denk aan de gala-outfit van Ron Weasley) en er waren vooral heel erg veel Schultüten.
Het schoolkind krijgt namelijk niet alleen van de ouders een snoeptoeter, maar vaak ook van opa en oma, van ooms en tantes, enz.
Daarbij ontvangt het kind genoeg snoep om tot aan zijn pensioen van te genieten.
Het Einschulungsfest
Een half uurtje later worden de kinderen door ouders + aanhang uit het klaslokaal opgehaald en wordt er volop gefotografeerd. En dan is het tijd voor de voortzetting van het feest thuis.
Dit vult iedereen op zich natuurlijk zelf in – op dit feestje werden er nóg vier Schultüten uitgepakt (doorzakken bij Jamin is er niks bij, zeg maar…), was er Sekt (hoera!) en heel veel hapjes. We hebben op het schoolkind geproost, we hebben voor haar gezongen en we hebben gegeten. Het schoolkind was aandoenlijk blij, haar zusje vond het ook leuk en iedereen was trots.
De rest van de dag is vrij. Morgen moeten de kinders naar school. Om ze te laten wennen mogen de ouders tot aan de herfstvakantie zelf bepalen hoe laat ze het kind van school halen (12.30, 14.30 of 16.00, als ik het goed onthouden heb).
(Kijk dan wat een unit!)
Hoe doen die arme Nederlandse kinderen het dan, zonder Schultüte overleven?
De schokkende kindermishandeling die ‘naar school gaan in Nederland’ heet is natuurlijk ook even ter sprake gekomen. De mama van mijn schoolkind had de hele familie al gewaarschuwd dat het concept Einschulungsfest in Nederland onbekend is.
Ik vind het best een mooi ritueel, echt. Het idee om iets met de eerste schooldag te doen vind ik leuk. Het is ook een belangrijke stap.
Maar waar ik denk: ‘mijn hemel, wat een toestand om de hele familie op te trommelen en het kind te overladen met cadeaus (nog voor het überhaupt ook maar iets geleerd of gepresteerd heeft)’, denken de Duitsers: ‘wat ontzettend zielig dat kinderen in Nederland zo’n feest niet kennen en niet eens een Schultüte krijgen!’
Er werd me voor de zekerheid nog gevraagd ‘niet eens een Schultüte? Dat toch wel??’ …
Morgen gaat het schoolkind leren lezen en schrijven. Ondertussen moet ze een beetje door eten aan al haar snoepgoed. Haar zusje gaat over 2 jaar naar school…
(Wie gesagt, tot aan haar pensioen… Ik tel hier vier snoeptoeters!)
Op naar Hamburg!
Wil je Hamburg nu ook wel eens van dichtbij meemaken, met of zonder eerste schooldag, dan helpt deze pagina je op weg om je reis te plannen. Met de trein ben je er zo! Bekijk ook deze artikelen voor nog meer inspiratie:
12 reacties
Wat een leuke blog! Vind je best stoer dat je je met baal snoep tussen die Deutsche Kinder hebt begeven. Ennnn weer een ervaring rijker!!
🙂 Dankeschön!
Oh ja. Zie ik daar een Mandarinen Schmand Kuche? In dat geval met terrugwerkende kracht toch een beetje jaloers….
Was een Käsekuchen met Himbeeren erin… (wel erg lekker!)
Geef mij maar zo’n feestje waarbij je een toeter vol lekkers en boeken krijgt en van sekt wordt voorzien (ja ik zou graag het oudergedeelte met het kindgedeelte willen combineren).
Ik had het denk ik als kind ook wel echt leuk gevonden. Al vind ik dat we zoiets wel kunnen invoeren bij elke nieuwe stap die je zet (vervolgonderwijs, nieuwe baan, nieuw huis etc)
En je hebt ook weer heel mooi geschreven! Ik zie al allemaal kindjes tot aan hun pensioen snoep eten van hun eerste dag school 🙂
haha, ja, ik wil ook wel een toeter met boeken, wijn en kaas, nu je het zegt. En dan in Huize Avondrood zeggen “Ik heb nog een fles uit mijn Schultüte, wacht, ik trek hem open”
Haha Wordt het tenminste nog gezellig in huize avondrood
Ha! Wat een heerlijke beschrijving van zo’n rare dag!
Tnx 🙂 En ervaring was het zeker. (Was daarna ook best gaar van alle indrukken, toch niet zo mijn natuurlijke habitat…)
En? Gaat het weer een beetje, mevrouw Fem?
hehe, het bleef nog lang onrustig op het schoolplein, zullen we maar zeggen 🙂
Intussen al weer heel wat jaartjes volwassen vind ik het stiekem nog steeds erg jammer dat mijn Duitse moeder die traditie destijds niet aan haar in Nederland opgroeiende kinderen heeft doorgegeven.