Bij DER SPIEGEL werd in de jaren 60/70 niet onder systeemplafonds geluncht. Naar typische risicomijdende kantoorkunst hoefden de redacteuren ook al niet te kijken. En geestverruimende middelen waren ook zéker niet nodig, want geestverruimend, dat was de kantine zelf al!
Psychedelisch oranje, overal waar je kijkt: hij lijkt regelrecht uit een Stanley Kubrick-film te komen, maar nee, het is de Spiegel-Kantine in het Museum für Kunst und Gewerbe.
De Deense interieurontwerper Verner Panton ontwierp dit juweel in 1969 voor DER SPIEGEL. Sinds 2012 is de hele kantine te zien in het Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg en wij gaan nu fluks een kijkje nemen.
Een nieuwe inrichting voor DER SPIEGEL
In 1969 trok DER SPIEGEL in een nieuw kantoor aan de Brandstwiete. Voor de inrichting wilde de uitgeverij iets bijzonders, en wel van een bekende ontwerper/architect. En voor iets bijzonders was Verner Panton zeker een uitstekende keuze. De Deense ontwerper stond bekend om zijn psychedelische interieurs en hij ging dan ook goed los op de Spiegel-Kantine. Hij ontwierp overigens niet alleen de kantine, maar het interieur van de héle uitgeverij. Hele kamerinstallaties en werklandschappen met wilde kleuren en geometrische vormen maakte hij, en niet te vergeten een snackbar en een net zo bont zwembad in roze-oranje-blauw in de kelder van het gebouw. Dat waren nog eens tijden om bij een uitgever te werken!
Enter Verner Panton
De Deense architect en ontwerper Verner Panton (1926-1998) die hier ten tonele verschijnt is vooral bekend om zijn plastic stoelen zoals de Panton Chair, een van de belangrijkste stoelen van de 20e eeuw, en zijn gebruik van opzichtige Pop Art-kleuren. Hij ontwierp niet alleen lampen en meubels maar ook complete interieurs, bijvoorbeeld voor hotels en, in 1969 dus, het hele, 12 verdiepingen tellende, interieur van DER SPIEGEL in Hamburg.
Wil je meer te weten komen over het leven en werk van Verner Panton, bekijk dan het boek Verner Panton van Ida Engholm, of Verner Panton, das Gesamtwerk.
Design van de Spiegel-Kantine
De Spiegel-Kantine is echt een gevalletje ‘You either love it, or you hate it’… Voor sommigen een echte Pop Art-droom, anderen beginnen te jammeren over hun pijngrens…
Ik vind het fan-tas-tisch! Ik hoef het niet per se in mijn hele huis, maar ik zou hiervoor serieus overwegen weer bij een uitgever te solliciteren.
De oorspronkelijke kantine van DER SPIEGEL bestond uit drie eetzalen, in oranje, paars en rood, ingericht met speciaal ontworpen meubels, lampen, wandobjecten, gordijnen, vloerbedekking en cassetteplafonds. Panton experimenteerde met verschillende materialen, gebruikte een onwaarschijnlijke hoeveelheid kunststoffen voor zijn interieurs en ontwikkelde een diversiteit aan kleuren en vormen die ondenkbaar was met natuurlijke materialen.
Alleen het meubilair was niet van Panton zelf (wel in zijn opdracht ontworpen, overigens), verder gebruikte hij alleen dingen die hij zelf had ontworpen: stoffen, tapijten, wandbekleding en lampen. Hij bekleedde onder andere het plafond met stoffen omgekeerde ‘piramides’, zette lampen van metaal en plastic in, en koos voor geëmailleerde tafelbladen. Voor de kantoren liet Panton de vloeren schilderen in alle kleuren van de regenboog, hetzelfde deed hij met de garderobes, asbakken, prullenbakken en telefoons.
Het felle design werd, geen wonder, gezien als de radicaalste kantoorinrichting ooit. Werken bij DER SPIEGEL moet een hele trip geweest zijn in die tijd…
Mode verandert…
Afijn, DER SPIEGEL kreeg een hippe look die eind jaren ’60 nog reuze modern was. Maar het geheel begon al best snel te roepen ’the sixties called, they want their interior back’ en in de loop van de jaren verkocht de uitgever verkocht de meeste stukken.
Alleen de kantine bleef en werd in 1998 gelukkig ook op de monumentenlijst gezet (onder andere dankzij een burgerinitiatief).
Toen de uitgeverij eind 2011 verhuisde naar een nieuw pand in HafenCity, werd alleen de snackbar in het nieuwe gebouw geïnstalleerd. Deze wordt ’s nachts verlicht en kun je door de glazen gevel dan goed zien.
Een nieuw thuis voor de Spiegel-Kantine: Museum für Kunst und Gewerbe
De kantine werd cadeau gedaan aan de stad Hamburg en vond een nieuw thuis in het Museum für Kunst und Gewerbe, waar de kantine tot in detail werd gereconstrueerd, inclusief vloerbedekking, lampen en het puntige plafond. Het is een van Pantons meest uitgebreide ontwerpen, en een van de weinige designs die (grotendeels) bewaard gebleven zijn.
Je moet een beetje zoeken naar de Spiegel-Kantine in het museum, hij bevindt zich op de bovenste verdieping aan een van de gangen die het hele gebouw rond gaan. Hij is onderdeel van de tentoonstelling over design en je moet zéker even een kijkje gaan nemen als je in het Museum für Kunst und Gewerbe bent.
Het museum gebruikt de kantine vaak voor persbijeenkomsten.
Mocht je trouwens denken dat de Spiegel-Kantine in Hamburg een wilde toestand is, bekijk dan even het geweldige account Verner Panton Official op Instagram. Hieronder hebben we bijvoorbeeld de inrichting van Restaurant Varna in Aarhus uit 1970-71, woaaa:
Foto: Verner Panton Official via IG
Op naar Hamburg!
Zin gekregen in een stedentrip Hamburg? Dan helpt deze pagina je op weg om je reis te plannen. Met de trein ben je er zo!
Hamburg staat vol bijzondere architectonische plaatjes, je vindt ze allemaal bij elkaar onder het label #architectuur.
Het Museum für Kunst und Gewerbe moet je trouwens sowieso ook niet overslaan!
Bekijk ook deze artikelen voor nog meer inspiratie:
- 100 dingen die je in Hamburg gedaan moet hebben
- Insider tips: Hamburg voor gevorderden
- Veel Hamburg voor weinig geld: de beste budgettips voor een stedentrip Hamburg
- 11x fijne reisgidsen over Hamburg
Uitgelichte afbeelding: Adam Lederer, CC BY-NC-SA 2.0 DEED
