Een van de dingen die ik op reis altijd leuk vind om te doen is (uiteraard): eten. Specifieker: lokale gerechten proeven. Dus dacht ik, nu jij naar Hamburg komt (ja toch, niet dan), wil je vast ook weten wat nou typisch Hamburgse gerechten zijn.
Nou, daar weet ik wel wat van. Dit zijn 9 klassiekers uit de Hamburgse keuken die je een keer moet proberen. En 4 drankjes daarbij. Natuurlijk vertel ik je ook in welke restaurants je deze gerechten het lekkerst kunt eten.
Also, wat schaft de pot hier zoal?
Hamburgse gerechten om te proberen
Vleesch
Labskaus, al dan niet met matjes
Na, niet meteen rechtsomkeert maken, ik wéét dat het eruit ziet alsof het al een keer is opgegeten. Dit was ook de reden dat het 2 jaar duurde voordat ik me aan de Labskaus waagde.
Maar houd toch nog even vol, het is het waard:
Labskaus is een traditioneel zeemansgerecht dat in de 16e eeuw bestond uit gepekeld vlees met ui. Hartstikke handig, want lekker lang houdbaar: ideaal voor onderweg! Omdat de zeebonken na een aantal maanden op zee niet veel gebit meer over hadden en kauwen niet echt meer tot de mogelijkheden behoorde, werd het vlees zoveel fijn mogelijk gemalen, zodat het makkelijk weg te krijgen was.
Het was bovendien een goedkope maaltijd, waarin je al het vlees dat je over had kon smijten. Ook aan wal werd het dus veel gegeten. Het geheel werd op smaak gebracht met (of het bederf werd overstemd door) lekker veel ui.
Labskaus is nu een Hamburgse delicatesse. Je eet het met rauwe bietjes, een spiegelei, en Matjes (rauwe haring, gruwel – ja, ik ben een hopeloze Nederlander, maar ter compensatie eet ik heel veel kaas).
Zonder de Matjes vind ik een goed klaargemaakte Labskaus eigenlijk best heel lekker!
Rundstück
Was Labskaus vooral op zee handig, het Rundstück was een praktisch gerecht voor de havenarbeiders aan wal. Je neemt namelijk gewoon een broodje en legt daar een stuk Schweinebraten tussen. Het geheel overgiet je met jus en vervolgens klap je het broodje weer dicht. Makkelijk in één hand vast te houden! Inderdaad: dit heeft iets weg van het concept hamburger – het Rundstück wordt ook wel gezien als de voorloper van de hamburger.
Birnen, Bohnen, Speck
In het Plattdüütsch: ‘Beer’n, Boh’n un Speck’, of, hoe prachtig ‘Grö(ö)ner Hein‘. Het is een soort stoofpot, alles gaat in één pan. De typisch Hamburgse groene Hein wordt meestal gegeten met aardappelen, die je apart kookt.
Currywurst
De Currywurst mag natuurlijk niet ontbreken. Is trouwens ook uitgevonden in Hamburg, wist je dat? Je leest erover in Die Entdeckung der Currywurst, een prachtig boek van Uwe Timm. (Het gaat niet lang meer duren voor we ontdekken dat alles dat we eten ooit gewoon in Hamburg is uitgevonden ;)).
Je eet de beste worsten bij de Kleine Pause in St. Pauli of Schmitt Foxy Food in de Schanze.
Visch
Aalsuppe
Met of zonder aal, dat is de grote vraag. Is het een vissoep, of is het een ouderwetse ‘allens ‘rin’, waar je alles in kwijt kon dat nog in de keuken lag? In Hamburgse restaurants zwemt in de Aalsuppe in elk geval een paling. Daarnaast een boel groenten, een ingewikkeld kruidenmengsel, en sorry, maar bah, meelklonten. Niet mijn favoriet, als ik eeerlijk ben, maar ik blief sowieso geen paling.
Voor een recept + mooie anekdote over de huisvrouwen van Finkenwerder kijk je even bij Effilee.
Fischbrötchen
Het is vast geen verrassing dat je in Hamburg veel goede visrestaurants vindt. De echte Hamburger haalt echter het liefst gewoon een Fischbrötchen, op de Fischmarkt, of in een van de onooglijke tentjes aan de Große Elbstraße. Hop, uit het vuistje.
Tip: Ponton op’n Bulln in Blankenese heeft niet alleen goede Fischbrötchen, maar ook een paar tafeltjes waar je ’s avonds heel gemütlich aan de Elbe zit.
Nachtisch
Franzbrötchen
Naja, was heißt Nachtisch, een Franz is op elk uur van de dag lekker! Het Franzbrötchen is een calorieënbommetje met kaneel, boter en suiker. Waarschijnlijk geïnspireerd op de croissant onder Napoleon (hoewel de Hamburgers graag geloven dat de croissant de noodzakelijke mislukking was die het ontstaan van het Franzbrötchen mogelijk maakte).
Je vindt ze zo ongeveer op iedere straathoek, maar ik vind ze het lekkerst bij een klein kioskje in de Virchowstraße dat de naam “Knüppel” draagt, en verrassend genoeg bij budgetsupermarkt Netto. Haal je Franzbrötchen ’s morgens vroeg, zodat het nog lekker warm en knapperig is, of warm het broodje op in de oven. Nomnom.
Ik probeerde ze trouwens ook eens thuis te maken… Het resultaat was niet eens heel onaardig, en het leverde in elk geval een mooi verhaal op.
Rode Grütt
Rode Grütt, of Rote Grütze, bestaat uit rood fruit met suiker, sap, Speisestärke (bindmiddel) en liefst melk of room. Of vanillesaus. Ik heb het één keer geprobeerd te maken en toen werd het een soort jam. Dat is niet de bedoeling…
Dit dessert wordt bezongen in een gedicht van Hermann Claudius, en het speelt een belangrijke rol in het eerste deel van een van mijn favoriete boekenseries: Rote Grütze mit Schuss.
Spaghetti-Eis
Of de Urhamburger dit eet durf ik niet te zeggen, maar Spaghetti-Eis is toch een fenomeen dat ik in Hamburg ontdekte: vanilleijs in de vorm van spaghetti, met een rode vruchtensaus die bolognesesaus voorstelt. Bij voorkeur in enorme porties…
4x Typisch Hamburgse drankjes om de keel te smeren: wat drinkt de Urhamburger erbij?
Mexikaner
O, mensen, dit is toch zoiets smerigs. Bah, bah. We hebben het over een mengsel van Korn, tomatensap, sangrita, tabasco, zout en peper, geserveerd in een Schnapps-glas. Je komt het vooral tegen in Szenekneipen in St. Pauli. Het zal er iets mee te maken hebben dat ik tomatensap niet te zuipen vind en tevens van mening ben dat tabasco niet in een drankje thuishoort, maar dit was eens en nooit weer.
Alsterwasser
Fluks door met iets wat aanzienlijk beter te hachelen is: Alsterwasser. Ofwel, bier met Sprite. Het schijnt in Nederland bekend te zijn als ‘sneeuwwitje’, maar het smaakt natuurlijk stukken beter als het Alsterwasser heet. 😉
Astra
Meer bier, namelijk het cultbier van St. Pauli, dat je echter in heel Hamburg tegenkomt. Laten we het erop houden dat ik geen groot fan ben. (En ik heb me de afgelopen jaren toch best verdiept in het Hamburgse bier!)
Gin en rum
De Urhamburger en de Hamburger Deern zijn types die wel tegen een stootje kunnen. Over Hochprozentiges doen ze dan ook niet moeilijk. Hamburg heeft een vrij bekende ginstokerij, Gin Sul. Je kunt de stokerij bezoeken en er meedoen met proeverijen, maar je kunt natuurlijk ook gewoon in een bar een gintonix bestellen.
Ook St. Pauli heeft z’n eigen gin (Hook) en produceert ook een stoere rum (Ahoi): Pauli Spirit.
Restaurants waar je typisch Hamburgse gerechten kunt eten
Gasthaus zum Elbblick
Ik at mijn eerste Labskaus bij Gasthaus zum Elbblick. Je vindt het een beetje verstopt aan de Olbersweg, niet ver van het Altonaer Balkon. Je vindt hier vooral (wat oudere) locals, en vanaf het terras kijk je uit op een stukje van de haven.
“Ick heff mol en Hamborger Veermaster sehn,
To my hoo-dah, to my hoo-dah!
De Masten so scheev as den Schipper sien Been,
To my hoo-dah! hoo-dah, hoo-dah ho!
Blow, boys, blow for Californio
There is plenty of gold so I am told,
On the banks of Sacramento.”
Allemaal! 😉 Oefen vast op deze Shanty-Ohrwurm, en duik dan de Hamborger Veermaster op de Reeperbahn in. Als je weer naar buiten komt ben je absoluut een echte zeebonk. 😉 Of in elk geval kun je hier goede Hamburgse klassiekers eten.
Das Dorf
Super gemütlich, dat is een goede beschrijving voor Das Dorf in St. Georg. Je vindt het in een souterrain aan de Lange Reihe (pas op dat je er niet aan voorbij loopt, dat zou echt zonde zijn). Alle gerechten komen uit de Hamburgse en Noord-Duitse keuken.
Schiffsbörse
Voor de innerlijke zeebonk die nog niet verzadigd is gaan we door naar de Schifferbörse. Hier eten we labskaus (ik vind het nu eenmaal best lekker!) tussen de scheepsmodellen die aan het plafond hangen.
Zum alten Lotsenhaus
Wil je je traditionele gerechten liever wat sjieker op je bord krijgen, dan op naar Oevelgönne. Het oude Fachwerkhaus waar in 1745 de Lotsenbruderschaft gesticht werd wordt al sinds 1801 (!) gebruikt als Gaststätte. Het is een van de oudste van Hamburg. Je eet er met zicht op de haven en het Elbstrand. Bij mooi weer eet je op het evenzo mooie terras.
Daarna nog even een strandwandeling langs de alte Schwede, en als je echt goede zin hebt, nog even dag zeggen tegen de duivel bij Teufelsbrück.
Trek in een biertje? Dan op naar een van de Brauhäuser in Hamburg. Je vindt ze in mijn biergids!
Meer lekkers uit de Hamburgse keuken
Vallen die typisch Hamburgse gerechten bij jou toch niet helemaal in de smaak? Geen zorgen. De Hamburgse keuken heeft nog véél meer te bieden!
Je vindt bestimmt een goed restaurant op deze pagina: lekker eten en drinken in Hamburg of in het overzicht van mijn favoriete restaurants.
Zoek je een hotel met een goed restaurant? Kijk dan eens bij Mangold in Hotel Gastwerk in Bahrenfeld of Heimat 25Hours HafenCity in HafenCity.
Guten Appetit!
Op naar Hamburg!
Kun je niet wachten om je een weg door Hamburg te smullen, dan helpt deze pagina je op weg om je reis te plannen. Met de trein ben je er zo! Zoek je een goede hoteldeal, kijk dan eens hier. Bekijk ook deze artikelen voor nog meer inspiratie: